BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025 này sẽ đi sâu vào phân tích 10 sự kiện nổi bật, cung cấp những lời khuyên chiến lược và thiết thực dành cho cộng đồng HR. Những ngày đầu tháng 11 năm 2025 ghi nhận các động thái pháp lý cứng rắn nhằm siết chặt quản lý nợ BHXH, với đề xuất mức phạt tiền lên tới 12% – 20% tổng số tiền chậm đóng. Song song đó, công tác quản lý nhân sự đang đứng trước những thách thức về chuyển đổi số, khi hợp đồng lao động điện tử (HĐLĐĐT) còn nhiều bất cập về quy trình và tính pháp lý. Trong khi niềm tin doanh nghiệp châu Âu vào Việt Nam đạt mức cao nhất trong ba năm, thì thị trường lao động toàn cầu lại nổi lên những vấn đề nhức nhối về bất bình đẳng thu nhập, khiến nhiều lao động phi chính quy tại Nhật Bản không dám kết hôn.
1. Siết quản lý nợ BHXH: Phạt nặng, lãi suất gấp đôi – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Siết quản lý nợ BHXH: Phạt nặng, lãi suất gấp đôi: Người sử dụng lao động chậm đóng BHXH có thể bị phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH cho người lao động. Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 12/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Theo đó, để phù hợp với các quy định mới của Luật BHXH 2024 và Luật Việc làm 2025, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), cũng như tính răn đe của pháp luật, Bộ Nội vụ đề xuất đối với người sử dụng lao động (NSDLĐ) có một trong các hành vi như: chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN; Đóng BHXH, BHTN không đúng mức quy định mà không phải là trốn đóng; Đóng BHXH, BHTN không đủ số người thuộc diện tham gia mà không phải là trốn đóng sẽ phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính, nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng. Đối với NSDLĐ không đóng BHXH bắt buộc, BHTN cho toàn bộ người lao động thuộc diện tham gia BHXH, BHTN nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, ban soạn thảo đề xuất phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính, nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng. NSDLĐ có một trong các hành vi: trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; sửa chữa, làm sai lệch văn bản, tài liệu trong hồ sơ đề xuất được áp dụng mức đóng thấp hơn mức đóng bình thường vào Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự được đề xuất mức phạt tiền từ 50- 75 triệu đồng.
Lời khuyên cho nhân sự: HR phải đưa việc tuân thủ BHXH lên mức ưu tiên tuyệt đối. Các chuyên gia HR cần phối hợp chặt chẽ với Kế toán/Tài chính để thiết lập quy trình kiểm soát thanh toán BHXH hàng tháng, đảm bảo không có bất kỳ khoản chậm đóng nào. Với mức phạt có thể lên tới 12% – 20% tổng số tiền phải đóng, HR cần cảnh báo Ban lãnh đạo rằng chi phí phạt sẽ lớn hơn rất nhiều so với lãi suất vay vốn thông thường, gây rủi ro tài chính và uy tín nghiêm trọng cho doanh nghiệp (DN).
2. Nhiều bất cập khi sử dụng hợp đồng lao động điện tử – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Nhiều bất cập khi sử dụng hợp đồng lao động điện tử: Hiện nay, chưa có nền tảng hợp đồng lao động điện tử tập trung, thống nhất do nhà nước quản lý nhằm hình thành cơ sở dữ liệu về hợp đồng lao động. Thực tế, việc giao kết HĐLĐ điện tử đã được quy định tại Bộ Luật lao động 2019. Qua 5 năm thực hiện, việc giao kết HĐLĐ điện tử đã tạo rất nhiều thuận lợi cho người lao động và người sử dụng lao động, đặc biệt là các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động. Giao kết hợp HĐLĐ điện tử cũng là quy định tiến bộ, phù hợp với xu hướng phát triển của công nghệ số hiện nay, đáp ứng yêu cầu tất yếu trong tương lai của Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Nội vụ quá trình triển khai giao kết, thực hiện HĐLĐ điện tử đang gặp một số vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn như: chưa có hướng dẫn cụ thể về sửa đổi, bổ sung, chấm dứt HĐLĐ điện tử; thiếu quy định liên quan đến điều kiện có hiệu lực của HĐLĐ bằng phương thức điện tử do có sự khác biệt với hình thức truyền thống; việc công nhận giá trị pháp lý và sử dụng HĐLĐ điện tử khi giao dịch với bên thứ ba (cơ quan thuế, BHXH, ngân hàng…) còn gặp nhiều bất cập và hạn chế phần nào ảnh hưởng đến nhu cầu giao kết HĐLĐ điện tử của doanh nghiệp và người lao động.
Lời khuyên cho nhân sự: HR cần thận trọng và chủ động chuẩn bị cho HĐLĐĐT. Các chuyên gia HR nên tiếp tục theo dõi sát sao các dự thảo hướng dẫn của cơ quan nhà nước. Trong khi chờ đợi nền tảng tập trung, HR nên đầu tư vào các giải pháp ký số uy tín và lưu trữ điện tử an toàn để sẵn sàng chuyển đổi. Quan trọng nhất, HR phải thực hiện sao lưu HĐLĐĐT ra bản giấy khi cần giao dịch với bên thứ ba để tránh vướng mắc pháp lý và thủ tục hành chính.
| >>> Để cập nhật thêm các xu hướng và kiến thức cho nghề Nhân sự và doanh nghiệp, xem thêm ngay BỘ TÀI LIỆU sau.
3. Mỗi người sẽ có một hồ sơ điện tử duy nhất – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Mỗi người sẽ có một hồ sơ điện tử duy nhất: Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến dự thảo nghị định về cơ sở dữ liệu quốc gia cán bộ, công chức, viên chức – bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số công vụ. Bộ Nội vụ cho biết đang xây dựng nghị định quy định về cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) trong cơ quan nhà nước theo trình tự, thủ tục rút gọn. Đây được xem là công cụ trọng yếu để quản lý thống nhất, minh bạch và hiện đại hóa công tác cán bộ trong toàn bộ hệ thống chính trị. Một điểm mới của dự thảo là cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính bằng cách sử dụng hồ sơ, dữ liệu điện tử thay cho giấy tờ truyền thống. Việc khai thác, sử dụng dữ liệu sẽ thay thế hoạt động báo cáo, tổng hợp, thống kê thủ công – góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả điều hành. Bộ Nội vụ nhấn mạnh, cơ sở dữ liệu quốc gia về CBCCVC sẽ là nền tảng số trọng yếu trong quản lý nhân sự công, giúp Chính phủ và các bộ, ngành dễ dàng tra cứu, đánh giá, quy hoạch và sử dụng nhân lực. Đồng thời, hệ thống cũng tăng cường tính công khai, minh bạch trong công tác cán bộ, giảm nguy cơ sai sót, trùng lặp hoặc thất thoát thông tin. Việc triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia này được xem là bước tiến quan trọng trong hành trình xây dựng nền hành chính số, Chính phủ số, hướng tới mục tiêu “một nguồn dữ liệu dùng chung – phục vụ đa mục tiêu quản lý, điều hành”.
Lời khuyên cho nhân sự: HR khu vực tư nhân cần học tập mô hình quản lý dữ liệu tập trung này. Các chuyên gia HR nên chuẩn hóa và số hóa toàn bộ hồ sơ nhân viên thành một hệ thống dữ liệu điện tử duy nhất (HRIS). Việc này giúp nâng cao hiệu quả quản lý, tra cứu và minh bạch hóa công tác đánh giá, quy hoạch nhân sự. HR cần đảm bảo tính bảo mật và toàn vẹn của dữ liệu để phục vụ cho nhu cầu báo cáo nội bộ và tuân thủ pháp luật.
4. Hình thức lừa đảo đặt lịch làm việc với cơ quan bảo hiểm xã hội – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Hình thức lừa đảo đặt lịch làm việc với cơ quan bảo hiểm xã hội: Gần đây, Trung tâm Công nghệ thông tin và Chuyển đổi số, Bảo hiểm xã hội Việt Nam liên tục phát hiện nhiều trang web giả mạo trang thông tin chính thức của đơn vị này. Điều này gây nhầm lẫn, có thể bị sử dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo, đánh cắp thông tin cá nhân. Qua công tác giám sát trên không gian mạng, Trung tâm Công nghệ thông tin và Chuyển đổi số phát hiện website giả mạo có địa chỉ datlichbhxh[.]com. Trang này có thể được sử dụng để thực hiện các hành vi giả mạo cán bộ bảo hiểm xã hội để gửi đường dẫn của website yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân như căn cước công dân, số tài khoản ngân hàng, thẻ bảo hiểm y tế… nhằm lừa đảo, đánh cắp thông tin, chiếm đoạt tài sản. Đồng thời, người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin như số sổ bảo hiểm xã hội, căn cước công dân, mã số hồ sơ, thông tin tài khoản ngân hàng cho bất kỳ cá nhân, tổ chức không rõ lai lịch. Khi phát hiện dấu hiệu giả mạo, cần liên hệ ngay cơ quan Bảo hiểm xã hội địa phương hoặc công an để được hỗ trợ. Hành vi giả mạo bảo hiểm xã hội không chỉ gây mất tài sản, mất quyền lợi người dân mà còn làm suy giảm niềm tin vào hệ thống bảo hiểm xã hội và quản lý nhà nước. Ngoài ra, việc người dân bị lộ thông tin cá nhân sẽ tạo tiền lệ cho tội phạm mạng khai thác danh tính, phát sinh thêm tổn thất lớn.
Lời khuyên cho nhân sự: HR phải đóng vai trò là kênh cảnh báo và giáo dục an toàn thông tin. Các chuyên gia HR cần thường xuyên nhắc nhở NLĐ về các hình thức lừa đảo mới, đặc biệt là việc yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân qua điện thoại hoặc đường link lạ. HR phải khuyến cáo NLĐ chỉ sử dụng các kênh chính thức của cơ quan BHXH và tuyệt đối không cung cấp mã số BHXH, CCCD, hay mật khẩu tài khoản cho bất kỳ cá nhân hay tổ chức không rõ ràng nào.
5. Thiếu hụt lao động lành nghề: Tự đào tạo và xây dựng môi trường giữ chân – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Thiếu hụt lao động lành nghề: Không chờ nguồn cung lao động, nhiều doanh nghiệp chủ động phối hợp và tự đào tạo, xây dựng môi trường làm việc để giữ chân nhân lực giỏi. Từ thực trạng thị trường lao động đang mất cân đối cung – cầu, nhiều ý kiến cho rằng lời giải không thể chỉ đến từ chính sách. Chính doanh nghiệp (DN) mới là nhân tố quyết định, khi họ trực tiếp sử dụng lao động và hiểu rõ nhất cần gì. Thay vì chờ đợi, ngày càng nhiều DN chọn cách chủ động tham gia đào tạo, định hình kỹ năng và kiến tạo môi trường làm việc để giữ chân nhân sự – hướng đi được xem là bài toán nhân lực hiện nay. Khi thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, bài toán giữ chân nhân tài trở nên quan trọng không kém tuyển dụng. Không ít DN than rằng lao động trẻ “nhảy việc” nhanh, khó gắn bó lâu dài dù đãi ngộ cao. Thực tế cho thấy ở những DN biết đầu tư cho đào tạo và môi trường làm việc, tỉ lệ nghỉ việc chỉ khoảng 5% – 10% mỗi năm, thấp hơn nhiều so với mặt bằng thị trường. Đây là minh chứng cho hướng đi đúng, khi xem đào tạo và con người là khoản đầu tư, không phải chi phí. “Nếu coi đào tạo là đầu vào thì giữ chân nhân sự là đầu ra. Khi 2 yếu tố này được vận hành đồng bộ, thị trường lao động mới thật sự ổn định và bền vững”.
Lời khuyên cho nhân sự: Chiến lược giữ chân (Retention) phải được ưu tiên ngang bằng với Chiến lược tuyển dụng (Recruitment). Các chuyên gia HR cần chuyển đổi tư duy đào tạo từ “chi phí” sang “đầu tư”. HR phải xây dựng các chương trình đào tạo nội bộ chuyên sâu (reskilling/upskilling) để tự tạo ra nguồn lao động lành nghề. Đồng thời, HR cần đầu tư vào văn hóa DN, phúc lợi phi tài chính, và lộ trình phát triển rõ ràng để nhân sự có tay nghề thấy được tương lai gắn bó lâu dài tại công ty.
| >>> Để cập nhật thêm các xu hướng và kiến thức cho nghề Nhân sự và doanh nghiệp, xem thêm ngay BỘ TÀI LIỆU sau.
6. Ngoài lương hưu, lao động đóng BHXH tự nguyện nhận 2 triệu đồng khi nào? – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Ngoài lương hưu, lao động đóng BHXH tự nguyện nhận 2 triệu đồng khi nào? Nhiều người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được nhận trợ cấp thai sản 2 triệu đồng cho mỗi con. Đây là chính sách mới được áp dụng từ 1/7. Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, từ ngày 1/7, chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện được mở rộng thêm với chế độ trợ cấp thai sản cho cả người tham gia nam và nữ. Chính sách này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách an sinh xã hội, bảo đảm quyền lợi cho người lao động khu vực phi chính thức. Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện (cả nam và nữ) khi sinh con hoặc có vợ sinh con, nếu đã đóng bảo hiểm từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh sẽ được hưởng trợ cấp thai sản với mức 2 triệu đồng cho mỗi con. Chế độ này cũng áp dụng trong trường hợp thai từ 22 tuần tuổi trở lên bị chết lưu hoặc chết trong khi chuyển dạ. Kinh phí chi trả trợ cấp thai sản cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện do ngân sách nhà nước bảo đảm; mức trợ cấp sẽ được điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế – xã hội từng thời kỳ.
Lời khuyên cho nhân sự: HR cần truyền thông mạnh mẽ chính sách này đến lao động phi chính thức và tự do (freelancer). Các chuyên gia HR nên tư vấn cho các cộng tác viên, lao động thời vụ về lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện, đặc biệt là việc được hưởng thêm trợ cấp thai sản 2 triệu đồng. Điều này giúp mở rộng lưới an sinh xã hội và xây dựng hình ảnh DN có trách nhiệm, quan tâm đến phúc lợi của mọi đối tượng lao động.
7. Doanh nghiệp đối mặt với thách thức lớn về minh bạch tài chính – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Doanh nghiệp đối mặt với thách thức lớn về minh bạch tài chính: Trong bối cảnh kinh tế số hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn về minh bạch tài chính và tuân thủ pháp lý. Nhiều chuyên gia cho rằng, quản trị tài chính, kiểm toán và thu sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững hơn. Điều đáng chú ý là Nghị quyết 68 đã chỉ rõ tám nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nổi bật là đổi mới tư duy, xóa bỏ rào cản hành chính, hoàn thiện thể chế tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, minh bạch; khơi thông nguồn lực vốn, đất đai, nhân lực, công nghệ và chuyển đổi số. Đặc biệt, nghị quyết nhấn mạnh việc nâng cao năng lực quản trị, tăng cường minh bạch tài chính, kiểm toán và tuân thủ thuế – những yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp tư nhân không chỉ tồn tại mà còn phát triển hiệu quả, bền vững. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, để đạt được những mục tiêu này, doanh nghiệp tư nhân không thể chỉ trông chờ vào chính sách vĩ mô. Doanh nghiệp cần chủ động nhận diện và ứng phó với những thay đổi pháp lý đang diễn ra chóng mặt, đặc biệt trong lĩnh vực kiểm toán và thuế. Đây chính là lúc mà quản trị tài chính trở thành “lá chắn” bảo vệ sự tồn vong và mở rộng của doanh nghiệp trong môi trường kinh tế đầy biến động.
Lời khuyên cho nhân sự: HR phải đóng vai trò là đối tác chiến lược trong việc thúc đẩy văn hóa tuân thủ và minh bạch. Các chuyên gia HR cần hợp tác với bộ phận Tài chính/Pháp chế để đảm bảo mọi chính sách lương thưởng, thuế TNCN, BHXH đều được thực hiện minh bạch, công khai và tuân thủ tuyệt đối quy định pháp luật. HR cần đào tạo nhân viên về tầm quan trọng của sự minh bạch và chống tham nhũng nội bộ để xây dựng niềm tin với đối tác và cơ quan quản lý.
8. Người Việt chi gần 4 tỷ USD mua sắm online trong quý III – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Người Việt chi gần 4 tỷ USD mua sắm online trong quý III: Theo số liệu thống kê mới nhất của trang Metric.vn, người tiêu dùng Việt Nam đã chi gần 4 tỷ USD mua sắm online chỉ trong ba tháng vừa qua, với gần 1 tỷ sản phẩm được bán ra trên các sàn thương mại điện tử lớn. Theo Metric.vn, tổng chi tiêu quý III-2025 đạt hơn 103.600 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ. Ba ngành hàng được mua nhiều nhất là làm đẹp, nhà cửa – đời sống và thời trang nữ. Apple dẫn đầu nhóm công nghệ với doanh thu hơn 2.500 tỷ đồng, tăng 72%. Giá trị trung bình mỗi sản phẩm đều tăng mạnh. Đáng chú ý, dù chỉ chiếm số ít nhưng các cửa hàng chính hãng lại đóng góp hơn 1/3 doanh số. Metric dự đoán trong 3 tháng cuối năm, nhu cầu mua sắm online sẽ tiếp tục bứt phá nhờ vào các chiến dịch siêu khuyến mãi ngày đôi 11-11, 12-12 và mùa mua sắm cuối năm. “Cùng với sự bùng nổ của livestream, flash sale (khuyến mãi chớp nhoáng) và sự đầu tư vào dịch vụ giao hàng, doanh số TMĐT Việt Nam có thể đạt 105.000 tỉ đồng, tương đương 1,069 tỉ sản phẩm bán ra, tăng lần lượt 1,35% và 8,14% so với quý trước” – Metric dự đoán.
Lời khuyên cho nhân sự: HR tại các DN TMĐT/Logistics cần chuẩn bị cho giai đoạn cao điểm cuối năm. Các chuyên gia HR cần lập kế hoạch tuyển dụng lớn (đặc biệt là nhân sự kho vận, giao hàng, dịch vụ khách hàng) và có chính sách thưởng hiệu suất (KPIs) hấp dẫn để khuyến khích NLĐ làm việc hiệu quả trong mùa mua sắm cao điểm 11/11, 12/12. HR cần đảm bảo phúc lợi và sức khỏe tinh thần cho đội ngũ này để duy trì năng suất cao.
9. EuroCham: Việt Nam đang duy trì đà phục hồi ổn định – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: EuroCham: Việt Nam đang duy trì đà phục hồi ổn định: Theo Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), Việt Nam tiếp tục là điểm sáng hiếm hoi duy trì đà phục hồi ổn định, bất chấp biến động toàn cầu. Trong phát biểu mới nhất, Chủ tịch EuroCham – ông Bruno Jaspaert đánh giá Việt Nam không còn cạnh tranh bằng chi phí thấp mà đang vươn lên bằng chất lượng và tính bền vững. Ông cho biết, niềm tin doanh nghiệp châu Âu đã đạt mức cao nhất trong ba năm, với 76% lãnh đạo sẵn sàng giới thiệu Việt Nam như điểm đến đầu tư. Hai ngân hàng HSBC và Standard Chartered vừa nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 của Việt Nam. IMF, WB và ADB cũng đồng loạt điều chỉnh tăng, khẳng định Việt Nam là điểm sáng hiếm hoi trong khu vực. Các tổ chức quốc tế cho rằng, với dư địa tài khóa vững và chính sách linh hoạt, Việt Nam có thể đạt hoặc vượt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay.
Lời khuyên cho nhân sự: HR cần tận dụng niềm tin nhà đầu tư để thu hút nhân tài và thúc đẩy phát triển. Các chuyên gia HR nên sử dụng thông tin tích cực này trong chiến lược thương hiệu tuyển dụng (Employer Branding), khẳng định vị thế của DN trong một nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ. HR cần đề xuất các khoản đầu tư cho đào tạo và công nghệ để DN chuyển từ cạnh tranh bằng chi phí thấp sang cạnh tranh bằng chất lượng và tính bền vững.
10. Nhiều lao động Nhật không dám kết hôn vì thu nhập thấp – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
Nội dung tin: Nhiều lao động Nhật không dám kết hôn vì thu nhập thấp: Thu nhập thấp khiến nhiều lao động phi chính quy (làm việc theo hợp đồng ngắn hạn hoặc bán thời gian) tại Nhật Bản không dám nghĩ đến chuyện kết hôn, dù đã ở độ tuổi lập gia đình. Theo Bộ Nội vụ Nhật Bản, năm 2024 cả nước có khoảng 57,8 triệu người lao động, trong đó 21,26 triệu người (chiếm 37%) làm việc theo hình thức phi chính quy (hợp đồng ngắn hạn hoặc bán thời gian). Mức lương trung bình của nhóm lao động này chỉ bằng khoảng 70% so với lao động chính quy. Điều này thể hiện rõ sự chênh lệch về thu nhập. Khoảng cách ấy còn ảnh hưởng đến chuyện hôn nhân. Báo cáo “Trẻ em Nhật Bản” mới nhất cho thấy trong nhóm nam giới 30–34 tuổi, có 56% người làm các công việc chính quy đã kết hôn, trong khi đó chỉ có 20% lao động phi chính quy lập gia đình. Ngoài ra, theo số liệu của Văn phòng Nội các, hơn 70% nam giới có thu nhập trên 5 triệu yên/năm đã kết hôn, còn nhóm có thu nhập dưới 3 triệu yên chiếm chưa tới 40%. Không chỉ nam giới, phụ nữ tại Nhật Bản cũng đối mặt với khó khăn tương tự. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), tỷ lệ phụ nữ Nhật Bản trong độ tuổi 25–54 tham gia thị trường lao động đã tăng lên 80%. Tuy nhiên, phần lớn họ vẫn là lao động bán thời gian nên thu nhập trung bình thấp hơn nam giới khoảng 20%. Nhật Bản hiện nằm trong nhóm ba quốc gia có khoảng cách thu nhập giữa nam và nữ lớn nhất trong số 37 nước được OECD khảo sát năm 2022–2023.
Lời khuyên cho nhân sự: HR cần xem xét vấn đề thu nhập và an toàn tài chính như một yếu tố gắn kết nhân sự. Các chuyên gia HR cần xây dựng thang bảng lương công bằng, minh bạch và đảm bảo mức lương cạnh tranh để NLĐ có đủ khả năng tài chính xây dựng cuộc sống cá nhân, tránh tình trạng bất bình đẳng thu nhập giữa lao động chính quy và phi chính quy (hoặc giữa nam và nữ). HR phải chủ động đánh giá và điều chỉnh mức lương định kỳ để giảm thiểu khoảng cách thu nhập.
Kết luận – BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025
BẢN TIN NHÂN SỰ NGÀY 3-4/11/2025 phản ánh những thách thức lớn về tuân thủ pháp lý (siết chặt nợ BHXH) và quản trị nhân sự (bất cập HĐLĐĐT, thiếu hụt lao động lành nghề). Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn mà niềm tin kinh tế tăng cao (EuroCham đánh giá Việt Nam là điểm sáng) và an sinh xã hội được mở rộng (trợ cấp thai sản cho BHXH tự nguyện).
Để đảm bảo sự bền vững, HR cần tập trung vào: Ưu tiên thanh toán BHXH tuyệt đối để tránh mức phạt cao; Chuyển đổi chiến lược từ tuyển dụng sang tự đào tạo và giữ chân nhân sự lành nghề; Phối hợp chuẩn bị cho HĐLĐĐT và nâng cao nhận thức về an toàn thông tin để chống lừa đảo. Quan trọng nhất, HR phải đảm bảo sự công bằng và an toàn tài chính cho mọi đối tượng lao động để xây dựng một lực lượng lao động ổn định và gắn kết.
