Trong thập kỷ qua, các sáng kiến ESG (Môi trường – Environmental, Xã hội – Social, và Quản trị – Governance) đã trở thành ưu tiên hàng đầu trong chiến lược của nhiều doanh nghiệp. Ngày nay, gần như tất cả các công ty thuộc chỉ số S&P 500 (99%) đều công khai báo cáo và chia sẻ tiến độ về các trọng tâm ESG, thể hiện rõ tầm quan trọng của ESG đối với sự thành công dài hạn của tổ chức.
Dù có đến 79% lãnh đạo doanh nghiệp thừa nhận ESG là yếu tố thúc đẩy hiệu suất tài chính, nhưng thực tế chỉ chưa đến một nửa trong số họ sở hữu một chiến lược ESG có thể triển khai. Chính khoảng cách này đã khiến nhiều tổ chức bị cáo buộc greenwashing – tuyên bố thực hiện ESG nhưng không có bằng chứng xác thực. Kết quả là doanh nghiệp đối mặt với rủi ro danh tiếng, phạt từ cơ quan quản lý, và sự mất kết nối từ nhân viên lẫn nhà đầu tư.
HR: Nhân tố đang bị bỏ ngỏ trong chiến lược ESG
Trong nhiều năm, HR (quản trị nhân sự) vẫn giữ vai trò thụ động trong việc tạo ra giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp. Dù các lãnh đạo nhân sự đều nhận thức rõ tầm quan trọng của ESG, nhưng lại chưa thể hiện được rõ vai trò chiến lược của HR trong việc chuyển hóa ESG từ lý thuyết thành hành động cụ thể và mang lại giá trị thực tiễn cho tổ chức.
Bài viết này sẽ phân tích cách tạo ra giá trị ESG qua HR, thông qua ba trụ cột then chốt: chính sách (policies), thực hành (practices) và con người (people). Đồng thời, giới thiệu mô hình “4R” gồm rủi ro (Risk), danh tiếng (Reputation), quan hệ (Relationships), và lợi nhuận (Returns) như những kết quả giá trị HR có thể thúc đẩy.
| >>> Đọc thêm bài viết chuyên sâu sau: ESG Trong Nhân Sự (ESG trong HR): Nền Tảng Chiến Lược Cho Doanh Nghiệp Bền Vững
Hiểu đúng về tạo giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp
Tạo giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp là cách một tổ chức gắn chiến lược kinh doanh với các nguyên tắc bền vững, từ đó tạo ra lợi ích cụ thể trên ba trụ cột ESG. Với HR, đây là quá trình gắn mục tiêu ESG vào chương trình nhân sự, để tối ưu hóa hiệu quả vận hành và xây dựng văn hóa doanh nghiệp có trách nhiệm.
HR có thể tạo ra giá trị ESG cho doanh nghiệp thông qua:
-
Giảm thiểu rủi ro: đảm bảo tuân thủ luật lao động, xây dựng chính sách tuyển dụng đạo đức và cải thiện điều kiện làm việc bền vững.
-
Nâng cao danh tiếng doanh nghiệp: định vị doanh nghiệp là nơi làm việc có trách nhiệm, coi trọng bền vững, công bằng và quản trị minh bạch.
-
Tăng cường quan hệ với các bên liên quan: bao gồm nhân viên, khách hàng, nhà đầu tư và cộng đồng.
-
Thúc đẩy hiệu quả kinh doanh: bằng cách cải thiện phúc lợi nhân viên, thu hút nhân tài đa dạng và nâng cao hiệu suất tổ chức.
So sánh: Tham gia ESG và tạo giá trị ESG qua HR
Nhiều bộ phận HR chỉ dừng lại ở việc tham gia vào các sáng kiến ESG, với vai trò chủ yếu mang tính tuân thủ, bị động và hỗ trợ. Điều này không đủ để HR thực sự góp phần vào chiến lược phát triển bền vững. Để tạo giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp, cần có một cách tiếp cận chủ động hơn, tích hợp ESG vào cốt lõi của chiến lược nhân sự.
| Tham gia ESG | Tạo giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp |
|---|---|
| Tham gia bị động, chủ yếu để đáp ứng tuân thủ và báo cáo | Chủ động lồng ghép nguyên tắc ESG vào chiến lược quản trị nhân sự và văn hóa tổ chức |
| ESG bị tách biệt, thường do phòng bền vững dẫn dắt | ESG tích hợp trong chính sách nhân sự, quản lý tài năng và gắn kết nhân viên |
| Chỉ thực hiện các hoạt động DEI hoặc chiến dịch nhỏ lẻ | Liên kết ESG với mục tiêu kinh doanh, tạo ra kết quả đo lường rõ ràng |
| Nhân viên được thông báo nhưng không thực sự tham gia | Nhân viên được khuyến khích hành động, gắn ESG với KPI và phần thưởng cụ thể |
| Tuân thủ luật tối thiểu liên quan đến ESG | Chủ động giảm rủi ro bằng cách thúc đẩy chính sách công bằng, đạo đức và bền vững |
| Góp phần vào thương hiệu ESG đối ngoại | Xây dựng uy tín từ bên trong thông qua thực thi giá trị ESG trong toàn bộ vận hành HR |
| Hạn chế tương tác với các bên liên quan về ESG | Tăng cường kết nối với nhân viên, nhà đầu tư và cộng đồng để đảm bảo ESG thành công dài hạn |
| Chỉ tập trung vào báo cáo ESG cho nhà đầu tư | Tạo ra lợi nhuận và đổi mới thông qua liên kết giữa HR chiến lược và mục tiêu ESG |
Khởi đầu bằng Tuyên bố Giá trị ESG của HR
Trọng tâm của mô hình là tuyên bố giá trị ESG (ESG Value Statement) dành riêng cho phòng Nhân sự. Đây là công cụ định hướng để HR làm rõ:
-
Tại sao HR cam kết với ESG
-
HR sẽ tập trung vào khía cạnh nào trong ESG
-
HR sẽ đạt được điều đó bằng cách nào
Việc định hình tuyên bố giá trị ESG sẽ giúp tổ chức nhất quán giữa chiến lược nhân sự với chiến lược ESG tổng thể – từ đó, tạo ra giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp một cách chủ động, hiệu quả và bền vững.
Ví dụ tuyên bố giá trị ESG trong HR (ESG Value Statement Example)
Một phần quan trọng trong việc tạo ra giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp là xây dựng tuyên bố rõ ràng về lý do HR cam kết với ESG, nội dung trọng tâm, và cách triển khai.
-
Tại sao (Why): “Phòng Nhân sự cam kết thúc đẩy các thực hành nhân sự bền vững, toàn diện và có đạo đức – nhằm kiến tạo một môi trường tổ chức công bằng, phát triển và vững mạnh.”
-
Tập trung vào điều gì (What): Thông qua quản lý nhân tài có trách nhiệm, đa dạng – hòa nhập, phúc lợi nhân viên và quản trị đạo đức, chúng tôi đảm bảo con người và chính sách luôn đóng góp vào tổ chức hướng đến tương lai.
-
Thực hiện bằng cách nào (How): Chiến lược HR của chúng tôi củng cố niềm tin, giảm thiểu rủi ro, nâng cao danh tiếng tổ chức và tạo ra giá trị bền vững cho nhân viên, nhà đầu tư và cộng đồng.
Tuyên bố này có thể là nền tảng để các nhóm nhân sự phát triển phiên bản riêng, phù hợp với định hướng ESG cụ thể của doanh nghiệp.
| >>> Đọc thêm các nội dung chuyên sâu sau: Tầm Quan Trọng của Định Hướng Chiến Lược Từ Tầm Nhìn và Sứ Mệnh Trong Chiến Lược Doanh Nghiệp Case Study: Microsoft
4 đòn bẩy tạo giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp
Để giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp trở nên chiến lược và bền vững, HR cần điều chỉnh chiến lược xoay quanh 4 yếu tố cốt lõi sau:
| Đòn bẩy ESG | Ý nghĩa chiến lược | Đòn bẩy HR cụ thể |
|---|---|---|
| 1. Rủi ro (Risk) | Không tuân thủ ESG gây rủi ro pháp lý và tổn hại hình ảnh – đặc biệt ở khía cạnh “Social” thường bị xem nhẹ | – Tích hợp nguyên tắc nhân quyền, công bằng, điều kiện làm việc an toàn vào toàn bộ vòng đời nhân viên: tuyển dụng → đào tạo → đánh giá |
| 2. Danh tiếng (Reputation) | Thiện chí không đủ – doanh nghiệp dễ bị đánh giá “thiếu hành động” nếu không có minh chứng ESG cụ thể | – Lồng ghép ESG vào DEI, bảo vệ dữ liệu, quy tắc ứng xử để thể hiện cam kết thực chất trong chiến lược nhân sự |
| 3. Quan hệ (Relationships) | Các bên liên quan (nhân viên, lãnh đạo, nhà đầu tư, cộng đồng…) ngày càng quan tâm đến định hướng và thực hành ESG | – HR là cầu nối, dẫn dắt truyền thông ESG nội bộ, thực hiện khảo sát trải nghiệm nhân viên, xây dựng các chương trình gắn kết cộng đồng & đối thoại đa chiều |
| 4. Lợi nhuận (Returns) | ESG không chỉ là trách nhiệm – mà còn tạo ra giá trị kinh tế, tăng hiệu suất và giữ chân nhân tài | – Gắn ESG vào chính sách nhân sự giúp tối ưu vận hành, tiết kiệm chi phí, nâng cao thương hiệu nhà tuyển dụng |
HR triển khai ESG như thế nào?
Để biến giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp thành hiện thực, HR cần tích hợp ESG vào 3 trụ cột chính: thực hành – chính sách – con người. 3 Trụ Cột ESG Trong Thực Thi Chiến Lược Nhân Sự (HR)
| Trụ cột | Nội dung chính | Ví dụ thực tiễn |
|---|---|---|
| 1. Thực hành (Practices) | ESG cần hiện diện trong mọi hoạt động HR: – Tuyển dụng bền vững – Onboarding định hướng ESG – Đào tạo DEI – Đánh giá hiệu suất tích hợp chỉ tiêu ESG |
Starbucks: lồng ghép ESG vào đào tạo, KPI bền vững trong đánh giá hiệu suất, xây văn hóa trách nhiệm ở cấp nhóm |
| 2. Chính sách (Policies) | Chính sách là khung chuẩn để thúc đẩy hành vi ESG: – Ứng xử đạo đức – Du lịch xanh – Làm việc linh hoạt – Bảo vệ sức khỏe tâm lý |
Deloitte: ban hành chính sách du lịch bền vững Shopify: mô hình làm việc từ xa để giảm phát thải và thúc đẩy hòa nhập |
| 3. Con người (People) | ESG cần con người đồng hành, từ nhân viên đến lãnh đạo: – Xây văn hóa làm việc có ý nghĩa – Gắn cá nhân với sứ mệnh ESG – Phát triển lãnh đạo ESG |
Patagonia: tuyển dụng theo sứ mệnh môi trường, hỗ trợ nhân viên tham gia hoạt động xã hội, đầu tư vào thế hệ lãnh đạo ESG từ nội bộ |
Giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp không còn là khái niệm lý thuyết. Đây là cơ hội để HR chuyển hóa chiến lược ESG thành hành động thực tiễn – giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, nâng cao danh tiếng, củng cố niềm tin, và tạo ra lợi nhuận lâu dài.
Phòng nhân sự cần rời bỏ vai trò hỗ trợ bị động, chủ động học hỏi các khung ESG toàn cầu (như GRI, SDG, TCFD), xây dựng tuyên bố giá trị ESG riêng, và điều chỉnh toàn bộ hệ thống nhân sự theo hướng bền vững.
| >>> Đọc thêm các nội dung chuyên sâu sau: Xây Dựng Tầm Nhìn và Sứ Mệnh Thuyết Phục: Chiến Lược BHAG và Case Study Tesla
Đo lường Giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp: Con người, quy trình và thực hành
Để hiện thực hóa giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp, phòng nhân sự không thể chỉ dừng lại ở các khẩu hiệu định hướng – mà cần có hệ thống đo lường cụ thể. Trong mô hình ESG, ba yếu tố cần được theo dõi chặt chẽ bao gồm: Con người – Chính sách – Thực hành. Đây là cách duy nhất để đảm bảo các hành động ESG của phòng nhân sự thực sự tạo ra giá trị cụ thể và đo lường được.
Hệ Thống Đo Lường ESG Trong Nhân Sự (HR)
| Góc độ đo lường | Chỉ số / KPI cụ thể |
|---|---|
| 👥 Con người | – Tỷ lệ nhân viên tham gia sáng kiến ESG nội bộ – Tỷ lệ giữ chân nhân tài đa dạng (diverse talent) – Mức độ hài lòng và gắn kết với các giá trị ESG và văn hóa bền vững |
| 📋 Chính sách | – Mức độ tuân thủ các chính sách ESG: đạo đức, DEI, môi trường – Tỷ lệ lãnh đạo được đào tạo và đánh giá với tiêu chí ESG |
| ⚙️ Thực hành | – Số lượng sáng kiến ESG do HR triển khai mỗi quý – Tỷ lệ tích hợp ESG vào hệ thống đánh giá hiệu suất (KPI, OKRs, appraisal) |
Ví dụ thực tiễn
Apple, Chipotle, và Danone đã liên kết mức thưởng lãnh đạo với việc đạt chỉ tiêu ESG.
→ ESG không chỉ là lý tưởng, mà đã trở thành KPI chiến lược có thể đo lường và khen thưởng.
5 Bước để HR khởi đầu hành trình tạo giá trị ESG
Để giá trị ESG qua HR cho doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở ý tưởng, HR cần đi theo một lộ trình rõ ràng:
| Bước | Nội dung chi tiết | Kết quả kỳ vọng |
|---|---|---|
| Bước 1 | Hiểu rõ chiến lược ESG tổng thể – Phân tích báo cáo ESG – Đối chiếu kỳ vọng stakeholder – Xác định điểm HR có thể tạo giá trị lớn nhất |
HR định vị đúng vai trò trong bức tranh ESG tổng thể |
| Bước 2 | Xây dựng tuyên bố ESG của HR – Trả lời: HR đóng góp gì? Làm thế nào để thúc đẩy đa dạng, phúc lợi, đạo đức? |
Tuyên bố định hướng giúp truyền thông nội bộ và định hình hành động |
| Bước 3 | Xác định 4 đòn bẩy chiến lược: – Risk – Reputation – Relationships – Returns – Kèm chỉ số đo lường như: số lãnh đạo tham gia đào tạo ESG, tỷ lệ nhân viên cảm thấy công việc có ý nghĩa |
Có khung đo lường rõ ràng, gắn ESG vào hiệu quả nhân sự và thương hiệu tuyển dụng |
| Bước 4 | Đánh giá lại chiến lược & chính sách HR hiện tại – So sánh với tuyên bố ESG – Cập nhật hệ thống đánh giá, tuyển dụng, chính sách linh hoạt nếu cần |
Chiến lược HR phù hợp định hướng bền vững, không mâu thuẫn hoặc thiếu hành động cụ thể |
| Bước 5 | Lồng ghép ESG vào thương hiệu tuyển dụng & EVP – Đưa thông điệp ESG vào: truyền thông tuyển dụng, onboarding, nội bộ |
Gia tăng khả năng thu hút & giữ chân nhân tài cùng giá trị, tăng cường hình ảnh tổ chức có trách nhiệm xã hội |
Kết luận: Từ tuân thủ sang tạo giá trị ESG thực thụ
Thành công ESG trong tổ chức phụ thuộc vào việc HR có thể vượt ra khỏi vai trò hỗ trợ để trở thành trung tâm kiến tạo giá trị. Với khung mô hình ESG Value Creation, phòng nhân sự không chỉ “tham gia” mà thực sự lãnh đạo ESG bằng hành động cụ thể – giúp ESG thấm vào chiến lược, văn hóa và vận hành hàng ngày.
📚 Nguồn tham khảo gốc: ESG Value Creation: How HR Can Create Value for the Business
Tác giả: Dr. Marna van der Merwe
Được xuất bản tại: AIHR – Academy to Innovate HR
